Mord Sądowy

26 października 2010 / Artykuły 

W dniu 26 września 2010 roku na terenie naszej dzielnicy, obok kościoła pod wezwaniem św. Ojca Pio na Gocławiu przy skrzyżowaniu ulic Generała Fieldorfa i Wału Miedzeszyńskiego odsłonięty został pomnik Generała Augusta Emila Fieldorfa. Mszę świętą, poprowadził Ordynariusz Diecezji Warszawsko-Praskiej abp Henryk Hoser, który dokonał poświęcenie pomnika. Miejsce to wybrano nieprzypadkowo, bowiem jedna z głównych ulic na terenie tego osiedla nosi imię bohaterskiego Generała, niezłomnego bojownika o niepodległość Polski, generał brygady Wojska Polskiego, organizator i dowódca Kedywu Armii Krajowej, zastępca Komendanta Głównego AK, dowódca organizacji NIE. Warto polecić z tego miejsca film „Generał NIL” zrealizowany przez Ryszarda Bugajskiego w 2009 roku ze wspaniałą rolą Olgierda Łukaszewicza.

Nie o tym jednak chciałbym napisać. Otóż w trakcie uroczystego odsłonięcia pomnika moją uwagę zwróciła inskrypcja, która umieszczono obok:

Generałowi Brygady
August Emil Fieldorfowi „NIL”
Dowódca „Kedywu” Armii Krajowej
Zastępca Komendanta Głównego AK
Dowódca Organizacji
„Niepodległość”
Ofiara Komunistycznego
Mordu Sądowego 1953 r.

Otóż niestety o czym warto wiedzieć i pamiętać, żadnemu ze sprawców owego mordu sądowego w wolnej Polsce nie spadł włos z głowy. Śledztwo w sprawie mordu sądowego na gen. Fieldorfie objęło wszystkie osoby, które w latach 1950–1952 zaangażowane były w sprawę gen. „Nila”. Byli to:

  • prokuratorzy Naczelnej Prokuratury Wojskowej – Helena Wolińska
  • prokuratorzy Prokuratury Generalnej – Beniamin Wejsblech i Paulina Kern
  • sędzia Sądu Wojewódzkiego Maria Gurowska vel Górowska
  • dwóch ławników – Bronisław Malinowski i Mieczysław Szymański
  • sędziowie orzekający w Sądzie Najwyższym – Emil Merz, Gustaw Auscaler i Igor Andrejew

W trakcie śledztwa okazało się, że podejrzani albo już nie żyją, albo zmarli w trakcie postępowania. Akt oskarżenia udało się sformułować jedynie wobec Wolińskiej i Gurowskiej.

Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (poprzednik IPN) wszczęła przeciwko Gurowskiej śledztwo w sprawie zbrodni popełnionej na gen. Fieldorfie, a po jego zakończeniu wniosła o przedstawienie Marii Gurowskiej zarzutu z art. 225 § 1 kodeksu karnego z 1969. Proces rozpoczął się 22 grudnia 1997 w gmachu sądów przy alei Solidarności 127 w Warszawie. Gurowska była obecna, ale potem aż do śmierci w sierpniu 1998 konsekwentnie nie zgłaszała się na rozprawy.

Prokurator Helena Wolińska-Brus ps. „Lena”, właśc. w zależności od źródła Fajga Mindla Danielak lub Fajga Mindlak-Danielak w 1968 Wolińska wraz z mężem, prof. Włodzimierzem Brusem, wyjechała z Polski. Na początku lat 70. osiadła w Wielkiej Brytanii. Ministerstwo Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej dopiero w 1998 roku wystosowało do władz brytyjskich wniosek o ekstradycję Wolińskiej, zarzucając jej bezprawne pozbawienie wolności w latach 1950–1953 24 żołnierzy AK, w tym gen. bryg. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”. Wniosek ekstradycyjny został odrzucony przez Wielką Brytanię w 2006 (po 8 latach!) z uzasadnieniem, iż Wolińska została naturalizowana w Wielkiej Brytanii jak repatriant-bezpaństwowiec, ofiara czystek etnicznych, a w chwili wyjazdu władze PRL wydały jej tzw. dokument podróżny, stwierdzający, że nie jest obywatelką polską.

Oskarżona z kolei twierdziła, że przedstawione jej zarzuty mają charakter polityczny i antysemicki, zaś w Polsce nie może w konsekwencji oczekiwać sprawiedliwego sądu. Wojskowe Biuro Emerytalne zaprzestało (dopiero) od stycznia 2006 wypłacania jej emerytury specjalnej (ok. 1 500 zł). W 2006 prezydent RP Lech Kaczyński pozbawił ją Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (przyznanego w 1945) i Krzyża Komandorskiego tego orderu (przyznanego w 1954). W 2007 prokurator IPN wystąpił z wnioskiem o wydanie europejskiego nakazu aresztowania (ENA) wobec przebywającej w Wielkiej Brytanii Heleny Wolińskiej. 20 listopada 2007 Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek prokuratora IPN wydał taki nakaz.

Helena Wolińska zmarła 26 listopada 2008 w Oksfordzie.

Wyrok przez powieszenie wykonano na Generale Fieldorfie 24 lutego 1953 o godz. 15:00 w więzieniu Warszawa-Mokotów przy ul. Rakowieckiej. Miejsce spoczynku ciała Emila Fieldorfa przez wiele lat pozostawało nieznane. W kwietniu 2009 pojawiły się informacje, że pracownikom IPN udało się ustalić lokalizację grobu. Ciało generała spoczywa prawdopodobnie na Powązkach, blisko symbolicznego grobu wystawionego dla uczczenia jego pamięci.

W marcu 1989 Generał August Emil Fieldorf został zrehabilitowany, zmieniono postanowienie, „zarzucanej mu zbrodni nie popełnił”.

Na podstawie http://www.fieldorf.pl/